Her yıl Aralık ayının son günlerine yaklaşılırken “21 Aralık neden en uzun gece?”, “Sebebi nedir?” soruları yeniden gündeme geliyor. Kuzey Yarımküre’de yaşayan milyonlarca kişi için 21 Aralık tarihi, gecenin en uzun, gündüzün ise en kısa olduğu gün olarak biliniyor. Takvimlerde yer alan bu durumun arkasında ise astronomik ve bilimsel nedenler bulunuyor. Güneş’in gökyüzündeki konumu ve Dünya’nın hareketleri, 21 Aralık’ın özel bir gün olmasını sağlıyor.
21 Aralık En Uzun Gecenin Bilimsel Nedeni
21 Aralık, Kuzey Yarımküre’de kış gündönümü olarak adlandırılıyor. Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle Güneş ışınları yıl boyunca farklı açılarla yeryüzüne ulaşıyor. Dünya, Güneş etrafındaki yıllık hareketini sürdürürken eksen eğikliği yaklaşık 23,5 derece olduğu için bazı dönemlerde Kuzey Yarımküre, Güneş ışınlarını daha eğik açıyla alıyor. 21 Aralık tarihinde Güneş, öğle saatlerinde gökyüzünde yılın en alçak konumuna ulaşıyor.
Bu tarihte Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne dik açıyla geliyor. Kuzey Yarımküre’de Güneş’in ufukta kalma süresi en aza inerken, gece süresi en uzun noktaya ulaşıyor. Bu nedenle 21 Aralık, yılın en uzun gecesi olarak kabul ediliyor. Aynı tarihte Güney Yarımküre’de ise tam tersi bir durum yaşanıyor ve yaz gündönümü gerçekleşiyor.
21 Aralık’tan sonra Kuzey Yarımküre’de gündüz süreleri yavaş yavaş uzamaya, geceler ise kısalmaya başlıyor. Bu değişim birkaç dakika düzeyinde gerçekleşse de, zaman ilerledikçe fark daha belirgin hâle geliyor. Astronomik açıdan bakıldığında 21 Aralık, mevsimlerin düzenli döngüsünü belirleyen temel tarihlerden biri olarak kabul ediliyor.
21 Aralık neden en uzun gece sorusu, Dünya’nın eksen eğikliği ve Güneş etrafındaki hareketiyle doğrudan ilişkilendiriliyor. Bilimsel olarak ölçülebilen doğal bir süreç sonucu ortaya çıkıyor.