Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen düzenleme kapsamında 50 bin mahkum neden serbest bırakıldı? Suçları nedir? sorusu kamuoyunda yoğun biçimde tartışılmaktadır. Meclis gündeminden geçen 11. Yargı Paketi, ceza infaz sisteminde değişiklik yapılmasını öngören hükümler içermektedir. Düzenleme, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce işlenen fiiller bakımından infaz sürecine yönelik yeni imkanlar tanımaktadır. Yaklaşık 50 bin hükümlü için tahliye yolu açılmış durumdadır.
50 Bin Mahkum Neden Serbest Bırakıldı? Suçları nedir?
Meclis tarafından kabul edilen yasal çerçeve, erken tahliye ve denetimli serbestlik uygulamasının kapsamını genişletmektedir. Daha önce COVID-19 sürecinde yürürlüğe giren infaz düzenlemelerinden yararlanamayan hükümlüler, yeni paket kapsamında değerlendirmeye alınmaktadır. Kapalı ceza infaz kurumunda kalan süre sonrası açık ceza infaz kurumuna geçiş ya da denetimli serbestlik kapsamında dışarıda infaz imkanı yeniden uygulanmaktadır. Süreç, infaz dosyaları üzerinden yürütülmektedir.
Düzenleme, hangi suç tiplerinin kapsama dahil edildiğini açık biçimde ayırmaktadır. Terör suçları, örgütlü suçlar, kasten öldürme, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, uyuşturucu ticareti gibi ağır fiiller kapsam dışında tutulmaktadır. Toplumsal güvenliği doğrudan ilgilendiren suçlardan hüküm giymiş kişiler için erken tahliye yolu kapalı kalmaktadır. Deprem süreci sonrası artış gösteren kimi suç tipleri de kapsam dışı bırakılmıştır.
Tahliye imkanından yararlanan hükümlüler, daha çok uzun süre önce işlenmiş adli suçlar nedeniyle ceza alan kişilerden oluşmaktadır. Bu dosyalar, şartlı tahliye süresini doldurma aşamasına gelmiş ya da denetimli serbestlik şartlarını taşıyan hükümler barındırmaktadır. Ceza infaz sürecinde disiplin ihlali bulunmayan dosyalar öncelikli değerlendirmeye alınmaktadır. Her dosya için infaz hesaplaması ayrı yapılmaktadır.
Düzenleme, kamuoyunda farklı tepkiler doğurmuştur. Kimi kesimler tahliyelerin kamu düzeni üzerindeki etkisini sorgulamaktadır. Kimi değerlendirmelerde infaz sisteminde oluşan eşitsizliğin giderilmesi hedefinin öne çıktığı görülmektedir. Cezaevlerindeki doluluk oranı, uzun süredir tartışma konusu olmaktadır. Yeni infaz düzenlemesi, bu yoğunluğun azaltılması amacı da taşımaktadır.
Tahliye işlemleri, mahkeme kararları doğrultusunda infaz savcılıkları tarafından yürütülmektedir. Yasal düzenleme yürürlüğe girdikten sonra ceza infaz kurumlarında tahliye süreçleri başlatılmıştır. Başka dosyadan kesinleşmiş cezası bulunan hükümlüler için infaz süreci devam etmektedir. Denetimli serbestlikten yararlanan kişiler, belirlenen yükümlülüklere tabi tutulmaktadır.
Meclis’te kabul edilen paket kapsamında şekillenen tabloya göre, ceza infaz sisteminde yeni dönem başlamıştır. Erken tahliye imkanları, belirlenen sınırlar dahilinde uygulanmaktadır. 50 bin mahkum neden serbest bırakıldı? Suçları nedir? sorusu çerçevesinde bakıldığında, ağır suçlardan hüküm giyenler kapsam dışında kalmaktadır. Yasal düzenleme, infaz sürecine dair belirlenen şartlar doğrultusunda yürürlük kazanmıştır.