EKONOMİ

İthalatta Dikkat Çeken Yükseliş!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan dış ticaret endekslerine göre, 2025 yılı Mart ayında ihracat birim değer endeksi geçen yılın aynı dönemine göre %1,8 artış gösterdi.

Abone Ol

Bu artışta özellikle gıda, içecek ve tütün ürünlerinde yaşanan %9,3’lük yükseliş dikkat çekti. Ham madde grubunda (yakıt hariç) %2,2 artış yaşanırken, yakıt grubunda %15,4’lük bir düşüş gözlendi. İmalat sanayi ürünlerinde ise %1,6 oranında artış kaydedildi.

İHRACAT MİKTAR ENDEKSİ %1,5 YÜKSELDİ

Mart ayında ihracat miktar endeksi yıllık bazda %1,5 oranında artış gösterdi. Ancak bazı kalemlerde gerileme yaşandı. Gıda, içecek ve tütünde %6,3, yakıtlarda %1,1 ve ham maddelerde (yakıt hariç) %4,1’lik düşüş görüldü. Buna karşın imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) %2’lik bir artış kaydedildi.

İTHALAT BİRİM DEĞER ENDEKSİNDE %1,3 ARTIŞ

İthalat birim değer endeksi Mart 2025’te geçen yılın aynı ayına göre %1,3 yükseldi. Bu yükselişin başlıca nedeni gıda, içecek ve tütünde yaşanan %16,2’lik artış oldu. Yakıtlarda %1,2 artış yaşanırken, ham maddelerde (yakıt hariç) %4,3 ve imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) %1,4 düşüş gözlemlendi.

İTHALAT MİKTARI DA YÜKSELİŞTE

İthalat miktar endeksi Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre %0,8 artış gösterdi. Gıda, içecek ve tütün ürünlerinde %8’lik artış yaşanırken, yakıtlarda %5,1, imalat sanayinde %2,7 artış gözlendi. Ancak ham madde ithalatı (yakıt hariç) %7,3 oranında azaldı.

MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ ENDEKSLER DE ARTTI

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, Mart 2025’te ihracat miktar endeksi bir önceki aya göre %4,4 artarak 160,6’ya ulaştı. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık veriler ise ihracatta %5,7 artışla 171,1 seviyesine yükseldi. Aynı dönemde ithalat miktar endeksi mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak %2,8 artarak 131,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık ithalat verisi ise %4’lük artışla 136,7 seviyesinde gerçekleşti.

DIŞ TİCARET HADDİ 87,7’YE YÜKSELDİ

Dış ticaret haddi, yani ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranı, Mart 2024’te 87,3 seviyesindeyken, Mart 2025’te 0,4 puanlık artışla 87,7’ye çıktı. Bu gelişme, Türkiye'nin ihracat gelirlerinin ithalata göre göreceli olarak biraz daha iyileştiğine işaret ediyor.

SITC’YE GÖRE DİĞER MAL GRUPLARINDA SERT OYNAKLAR

SITC sınıflamasında “başka yerde sınıflandırılamayan mallar” kategorisinde ihracat birim değer endeksi %40,5 artarken, ithalat birim değer endeksi %34 yükseldi. Aynı kategoride ihracat miktar endeksi %184,6 artış gösterirken, ithalat miktarında %26,1’lik ciddi bir azalma yaşandı.

GENEL GÖRÜNÜM: DIŞ TİCARETTE HAFİF POZİTİF SEYİR

Mart 2025 verilerine göre Türkiye’nin dış ticaretinde ihracat ve ithalat kalemlerinde genel bir artış eğilimi gözlendi. Ancak kalem bazında önemli farklılıklar dikkat çekerken, yakıt ve ham madde ithalatındaki düşüş ile gıda ürünlerindeki fiyat artışı öne çıkan unsurlar oldu.