Düzce Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM) öğrencisi Ömer Selim Esen ve Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan tarafından 2021 yılında keşfedilen asteroit, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından “BİLSEMDüzce” adıyla tescillendi. Böylece, Türkiye’den bir kurum ve şehir adıyla uzayda yer alan ilk gök cismi resmen kayıt altına alınmış oldu.
NASA ve IAU iş birliğiyle yürütülen projeden tarihi sonuç
2021 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) ve NASA iş birliğiyle gerçekleştirilen Uluslararası Asteroid Arama Kampanyası (IASC) kapsamında, o dönem 11 yaşında olan Ömer Selim Esen ve öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, Jüpiter ile Mars arasındaki yörüngede daha önce tanımlanmamış bir asteroit keşfetti.
Yaklaşık 4 yıllık değerlendirme ve doğrulama sürecinin ardından gök cismi, “BİLSEMDüzce” adıyla NASA Jet İtki Laboratuvarı (JPL) ve IAU Küçük Gezegen Merkezi (Minor Planet Center) kayıtlarına girdi. Artık bu asteroidin hareketleri anlık olarak takip edilebiliyor.
“Ömer’in sayesinde artık bir asteroidimiz var”
Fen Bilimleri Öğretmeni Ayşe Karaul Arslan, süreci anlatırken büyük gurur yaşadıklarını belirtti:
“Ömer’in sayesinde artık bir asteroidimiz var. 2019 yılında kurum müdürümüz Kenan Göktepe’nin düzenlediği bir programda astronomiyle ilgilenen bir arkadaşla tanıştım. O da asteroit avlamaktan bahsediyordu. Ben de yüksek lisansımda astronomi eğitimi alıyordum. Öğrencilerime farklı bir etkinlik yapmak istedim ve bu fikri dersime entegre ettim.”
“Türkiye’de bir ilk”
Keşfin 15 Mart 2021’de ön incelemeye alındığını, Eylül 2024’te ise resmileştiğini söyleyen Arslan, bu gelişmenin Türkiye için bir ilk olduğunu vurguladı:
“Asteroid Kaşif Ekibi adlandırma sürecinde çok yardımcı oldu. Artık ‘BİLSEMDüzce’ ismi IAU Minor Planet Center’da yer alıyor ve NASA JPL’de yayınlanıyor. Bizim keşfettiğimiz belliydi ama olası sorunlar nedeniyle resmileşmesini bekliyorduk. Artık kesinleşti.”
“Bilimde öncü olduğumuzu göstermek istedik”
Arslan, asteroidin adını neden “BİLSEMDüzce” koyduklarını da şu sözlerle anlattı:
“BİLSEM’lerin varoluş amacını yansıttığı için bu ismi seçtik. Düzce küçük bir il olabilir ama bilimde önder olduğumuzu tüm Türkiye’ye göstermek istedik. Uluslararası Astronomi Birliği’nin çok net adlandırma kuralları var. Sonunda BİLSEMDüzce isminde karar kıldık. Yeri Mars ile Jüpiter arasında. Tehdit oluşturmuyor ama düzenli olarak takip ediliyor.”
“Ümidimiz kalmamıştı, çok şaşırdık”
Bugün 10. sınıf öğrencisi olan Ömer Selim Esen, uzun bekleme sürecinden sonra haberi aldıklarında çok şaşırdıklarını söyledi:
“2021’de çalışmayı yaptığımızda çok heyecanlıydım. Üç yıl geçti ve artık umut kalmamıştı. Bir anda haber gelince hem şaşırdım hem de çok mutlu oldum. Garip bir his. Ayşe öğretmenimle birlikte çalıştık, asteroidi seçip gönderdik. Gerçekten hayal gibi.”
Esen, astronomiye ilgi duysa da kariyerine matematik alanında devam etmek istediğini belirtti.
“Gökyüzünde bir asteroit oğlum ve öğretmeni sayesinde biliniyor”
Ömer Selim’in babası Burçin Esen ise haberi 4 yıl sonra aldıklarında yaşadıkları mutluluğu şu sözlerle anlattı:
“Pandemi döneminde Ayşe öğretmeniyle NASA destekli bir projede yer almışlardı. Proje bittikten sonra bekleme süreci uzadı ve neredeyse unutmuştuk. Bir gün Ayşe hocam sevinçle mesaj attı. Tescil edildiğini duyunca çok mutlu olduk. Artık gökyüzünde bir asteroit oğlum ve öğretmeni sayesinde biliniyor.”
Bilim tarihinde küçük bir adım, Türkiye için büyük bir gurur
Düzce BİLSEM öğrencisi ve öğretmeninin imzasını taşıyan “BİLSEMDüzce” asteroiti, Türkiye’nin bilim dünyasındaki yerini güçlendirirken genç nesillerin bilimsel merakını da artırdı.