Deniz sezonunun açılmasıyla birlikte hem vatandaşlar hem de uzmanlar, bölgedeki plajların ve deniz suyunun temizliğini yeniden tartışmaya başladı. Zonguldak kıyıları, akarsuların taşıdığı alüvyonlarla şekillenmiş dar delta ve plajlarla çevrilidir. Ancak bu alanlar, dağlık topoğrafyanın hemen sahil kenarında yükselmesi nedeniyle genişleyememektedir. Özellikle Filyos Deltası dışında, plajlar oldukça sınırlı alanlarda oluşmuştur.
PLAJLAR DALGA VE AKARSU ETKİSİYLE ŞEKİLLENİYOR
Bölgede yer alan plaj ve deltalar, akarsuların taşıdığı kum, çakıl ve silt gibi malzemelerin Karadeniz’in güçlü dalgalarıyla karışması sonucu oluşmuştur. Bu kumullar, fırtınalı havalarda dalgaların kıyıya taşıdığı malzemelerle şekillenmekte ve kimi zaman kıyı şeridine paralel "kum bariyerleri" meydana gelmektedir. Hemen hemen her derenin denize döküldüğü noktada, küçük çaplı birikme konileri gözlemlenmektedir. Bu oluşumlar gevşek yapıda olduğundan, zemin açısından yapılaşmaya uygun değildir.
KİRLİLİKTEKİ EN BÜYÜK ETKEN: İNSAN VE ENDÜSTRİ
Zonguldak’ta geçmişte birçok sahil, ocak şistleriyle kirletildi. Filyos Deltası’na ek olarak Türkali, Göbü, Çatalağzı, Kilimli, İnağzı, Uzunkum, Kapuz, Balkayası, Kozlu, Değirmenağzı, Ilıksu, Çavuşağzı ve Danaağzı gibi sahiller yıllarca madencilik atıklarıyla zarar gördü. Şist dökümlerinin durdurulmasıyla birlikte bu sahiller zamanla dalga ve yağışların etkisiyle bir nebze temizlendi. Ancak kirlilik sorunları hâlen tamamen ortadan kalkmış değil.
ATIKLAR SAHİLLERİN TEMİZLİĞİNİ TEHDİT EDİYOR
Bazı bölgelerde kanalizasyon atıklarının doğrudan kireçtaşı zeminlere verilmesi, çöp ve hatta tıbbi atıkların rastgele bırakılması ciddi çevre sorunlarına yol açıyor. Bunun yanında, halkın çevreye karşı duyarsız davranışları da sahillerin temiz kalmasını engelliyor. Ayrıca bölgedeki derelerden dökülen evsel, endüstriyel ve lavuar atıkları ile Çatalağzı termik santrallerinden gelen atıklar hem fiziksel hem de kimyasal kirlilik yaratıyor. Bu nedenle Zonguldak’ta denize girilen sahillerin çoğu “zayıf” ya da “yeterli” su kalitesi sınıfında yer alıyor. “Mavi bayraklı” sahilimiz ise bulunmuyor.
KUMUN RENGİ KİRLİLİĞİN SEVİYESİNİ GÖSTERİYOR
Zonguldak kıyılarında bulunan plajların kum yapısı da dikkat çekiyor. Beyaz ve gri kuvars kumları doğal ve temiz alanlara işaret ederken, koyu gri ve siyah renkteki kumlar genellikle ocak atığıyla kirlenmiş bölgeleri gösteriyor. Zonguldak limanı da geçmişte delta ve plaj özelliği taşıyan bir alan iken, bugün artık bu niteliklerini yitirmiş durumda. Özellikle İnağzı Plajı, sahil yolu nedeniyle kullanım dışı kalmış bir alana dönüştü.
FİLYOS DELTASI DOĞALLIĞINI KAYBETTİ
Zonguldak sınırları içindeki en büyük su kaynaklarından biri olan Filyos Nehri’nin denize döküldüğü noktada oluşan delta, artık doğallığını kaybetmiş durumda. Filyos Limanı, Endüstri Bölgesi, Serbest Bölge ve gelişim alanlarıyla birlikte bölge, sanayi yatırımlarıyla dönüşüm geçirdi. Nehir, kanal içine alınarak doğal akışından uzaklaştırıldı. Bu değişim, sadece çevresel etkilerle değil, denizle bütünleşmiş yaşam kültürünün de dönüşmesine neden oldu.