Tarihi yapı, kentin kültürel ve sosyal hafızasının ayrılmaz bir parçası olarak yaşatılmalı.
İl Sağlık Müdürlüğü açıklaması ve tepki
Zonguldak İl Sağlık Müdürlüğü’nün açıklamasına göre, Uzunmehmet Göğüs ve Meslek Hastalıkları Hastanesi, yapısal riskler nedeniyle Atatürk Devlet Hastanesi Site Ek Binası’na taşınacak. Açıklamada sağlık hizmetlerinin kesintiye uğramayacağı ifade edildi.
Mimarlar Odası Zonguldak Temsilciliği, taşınma kararının kültürel mirasın korunmasıyla karıştırılmaması gerektiğini belirterek, Amelebirliği Hastanesi’nin yıkılmasına karşı çıktı.
Amelebirliği Hastanesi kent belleğinin parçası
Açıklamada hastanenin yalnızca bir sağlık yapısı olmadığı, Zonguldak’ın emek tarihi ve Cumhuriyet’in erken dönem sağlık politikalarını simgeleyen önemli bir kültürel değer olduğu vurgulandı.
“Fevkani Köprüsü, Merkez Lavuarı ve İşçi Müdürlüğü Binası gibi değerlerimizin kaybından sonra kent belleğinde oluşan boşluk hâlâ giderilemedi. Aynı hatalar tekrar yaşanmamalı” denildi.
Yapı yıkılmak zorunda değil
Mimarlar Odası, “yapısal risk” gerekçesinin yıkımı zorunlu kılmadığını belirtti. Günümüz mühendislik ve teknik yöntemleriyle güçlendirme, taşıyıcı sistem iyileştirmesi, restorasyon ve yeniden işlevlendirme gibi çözümlerin mümkün olduğu ifade edildi.
Yapılması gerekenler şöyle sıralandı:
Bağımsız uzmanlarca kapsamlı ve bilimsel bir değerlendirme yapılması
Güçlendirme alternatiflerinin teknik olarak detaylandırılması
Yapının yıkılmadan korunmasını sağlayacak sürecin başlatılması
Sağlık hizmeti taşınması, yapının korunmasını engellemez
Sağlık hizmetlerinin geçici olarak başka bir yapıya taşınması, Amelebirliği Hastanesi’nin kent belleğinden silinmesini meşru kılmaz. “Hizmetler taşınabilir, tarih ve kültürel kimlik taşınamaz” denilen açıklamada, yapının güçlendirilerek yaşatılması gerektiği vurgulandı.
Tescilli yapılar için kurumsal sorumluluk
Taşınacak yapı, 1923’te Türkiye’nin en donanımlı hastanesi olarak açılmış ve Atatürk döneminin Zonguldak’taki önemli tarihi yapılarından biri. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından koruma altına alınmış olan binada, tadilat ve fonksiyon değişikliği dahil tüm işlemler kurul iznine tabi.
Mimarlar Odası, kentteki her iki yapının korunması sürecinin mevzuata uygun şekilde yürütülmesinin zorunlu olduğunu belirtti.
Ortak sorumluluk çağrısı
Mimarlar Odası, Amelebirliği Hastanesi’nin korunmasının yalnızca meslek odalarının değil, kentteki tüm kurum, sivil toplum kuruluşu ve halkın ortak sorumluluğu olduğunu vurguladı.
Çağrı şöyle:
Yapının yıkılmaması ve tescil edilmesi için başvurular yapılmalı
Zonguldak Belediyesi başta olmak üzere tüm yerel yönetimler sürece aktif katılmalı
STK’lar, üniversite birimleri ve kent halkıyla ortak bir tutum geliştirilmelidir
Zonguldak’ın tarihi mirasına sahip çıkması ve tüm süreçlerde şeffaf, hukuka uygun bir yaklaşım benimsemesi gerektiği kamuoyuna duyuruldu.