Gemi Mühendisleri Odası (GMO)'nın açıklaması:
ZONGULDAK’TA YAŞANAN YAT BATMASI OLAYINA İLİŞKİN TEKNİK DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER
2 Eylül 2025 tarihinde Zonguldak Karadeniz Ereğli’de denize indirilen lüks yatın, yalnızca birkaç dakika içerisinde su alarak batması, sektörümüz açısından son derece ciddi ve incelenmesi gereken bir olaydır.
Gemi ve yat inşa süreçleri, tasarımdan malzeme seçimine, yapım aşamasından denize indirme ve seyir testlerine kadar, ulusal ve uluslararası mühendislik standartlarına uygun yürütülmelidir. Bu süreçlerde; stabilite, mukavemet, hidrostatik/hidrodinamik analizler, yükleme senaryoları ve emniyet faktörleri, yetkin gemi mühendisleri tarafından hesaplanmalı ve uygulanmalıdır.
Söz konusu olay, özellikle aşağıdaki teknik hususların önemini bir kez daha ortaya koymuştur:
• Stabilite ve Denge Hesapları: Her gemi ve yat, uluslararası kurallar (IMO, ISO, Klas Kuruluşları) çerçevesinde statik ve dinamik stabilite kriterlerine göre değerlendirilmelidir.
• Deneme ve Test Süreçleri: Denize indirme öncesinde karada yapılan kontrollerin yanı sıra, deneme seyirleri sırasında yükleme koşulları, ağırlık merkezi ve su geçirmezlik testleri titizlikle uygulanmalıdır.
• Klaslama ve Denetim: Ulusal ve uluslararası klaslama kuruluşlarının kurallarına uygunluk, can ve mal güvenliği açısından vazgeçilmezdir.
• Mühendislik Katkısı: Yetkin mühendislik katkısı olmadan yürütülen projeler, yalnızca tekne sahibini değil, sektörün bütün güvenilirliğini riske atmaktadır.
Somut Önerilerimiz:
1. Zorunlu Klaslama: Belirli boy ve tonaj üzerindeki tüm yat ve teknelerin, uluslararası geçerliliği olan klas kuruluşları tarafından belgelendirilmesi zorunlu hale getirilmelidir.
2. Kayıtlı Mühendis ve Oda Onayı: Tasarım, stabilite hesapları ve yapım süreçleri mutlaka TMMOB Gemi Mühendisleri Odası’na kayıtlı gemi mühendisleri tarafından hazırlanmalı ve imzalanmalı; ayrıca TMMOB Gemi Mühendisleri Odası tarafından onaylanmadan projelere ruhsat verilmemelidir.
3. Bağımsız Gözetim: Denize indirme ve deneme seyirleri, bağımsız mühendislik gözetimi altında yapılmalıdır.
4. Kamu Denetimi: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Liman Başkanlıklarının denetim mekanizmaları güçlendirilmeli, özellikle yat imalat sektöründe mühendislik dışı uygulamalara izin verilmemelidir.
5. Eğitim ve Sertifikasyon: Küçük ve orta ölçekli yat imalat atölyelerinde çalışan personel için zorunlu teknik eğitim ve sertifikasyon programları uygulanmalıdır.
Araştırma Komisyonu
Odamız, bu olayın hem teknik hem de ticari boyutlarını incelemek üzere bir araştırma komisyonu kuracaktır. Komisyon; inşa süreci, mühendislik uygulamaları, denetim mekanizmaları ve ticari sorumlulukları bütüncül bir şekilde ele alacaktır. Çalışma sonuçları kamuoyu ile şeffaf biçimde paylaşılacaktır.
TMMOB Gemi Mühendisleri Odası olarak; bu olayın tüm yönleriyle detaylı şekilde araştırılmasını talep ediyor, benzer durumların tekrar yaşanmaması için yukarıda sıraladığımız önerilerin ivedilikle hayata geçirilmesini kamuoyuna hatırlatıyoruz.
Sektörümüzün itibarı ve güvenliği, bilimsel mühendislik bilgi birikiminin, kayıtlı mühendis sorumluluğunun ve meslek örgütümüzün onayının tüm aşamalara dahil edilmesiyle sağlanabilir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
TMMOB Gemi Mühendisleri Odası
