Gökyüzünde dalga dalga hareket eden, deniz yüzeyini andıran o etkileyici bulutlar nasıl oluşur? Asperatus bulutları neden ortaya çıkar, bu sıra dışı görünümün arkasında hangi hava olayları vardır? Fırtına habercisi midir, yoksa yalnızca atmosferdeki geçici bir dengesizlik midir? Gözle bakıldığında sanki bulutlar alt üst olmuş gibi görünür, peki bu görüntüye sebep olan fiziksel mekanizma nedir? Son yıllarda Türkiye’de de birkaç kez gözlemlenen bu nadir bulut türü, doğa olaylarına ilgi duyanların da dikkatini çekiyor. İşte asperatus bulutlarının oluşumuna dair merak edilen tüm detaylar…
Asperatus Bulutlarının Oluşum Sebebi
Asperatus (ya da resmi adıyla Asperitas) bulutları, 2009 yılında keşfedilmiş ve 2017’de Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından bulut sınıflandırma atlasına eklenmiştir. Bu bulutlar genellikle Altocumulus veya Stratocumulus türlerinin alt katmanlarında görülür. Atmosferdeki rüzgâr kesmesi, yerçekimi dalgaları ve nemli hava tabakasıyla kuru hava katmanı arasındaki dengesizlik sonucu ortaya çıkarlar. Bu dengesizlik, bulut tabanında yukarı-aşağı yönlü hava hareketlerini tetikleyerek dalgalı, kıvrımlı bir yapı oluşturur. Bu nedenle gökyüzü adeta deniz yüzeyi gibi görünür.
Asperatus bulutları genellikle fırtına sonrasında ya da şiddetli konveksiyon yaşanmış bölgelerde ortaya çıkar. Görünüşleri tehditkâr olsa da genellikle yağış getirmezler. Bilim insanları, bu bulutların oluştuğu atmosfer tabakasında nem oranının yüksek, hava basıncının ise değişken olduğunu belirtiyor. Rüzgârın farklı yönlerden esmesi, bulut tabanının bükülmesine ve birbirine geçmiş dalgalar oluşturmasına neden olur. Bu görsel etki, özellikle sabah erken saatlerde ya da gün batımında güneş ışınlarının açılı geldiği anlarda en net şekilde gözlemlenir.
