Günlük konuşmalarda sıkça duyulan ancak yazım ve anlam açısından karıştırılan kelimeler arasında “onculayın” ifadesi de yer almaktadır. Özellikle sosyal medya paylaşımlarında ve sözlü anlatımlarda kullanılan bu kelimenin Türkçedeki karşılığı ve doğru biçimi merak edilmektedir. Dil bilgisi açısından değerlendirildiğinde “onculayın” şeklinde bir kelime Türk Dil Kurumu sözlüğünde yer almamaktadır.
“Onculayın” şeklinde söylenen ifade, aslında “önceleyin” kelimesinin halk arasındaki telaffuzundan kaynaklanmaktadır. “Önceleyin” kelimesi, “daha önce”, “eskiden”, “önceden” anlamlarında kullanılan doğru ve sözlükte yer alan bir sözcüktür. Günlük konuşma dilinde zamanla ses değişimine uğrayarak “onculayın” gibi telaffuz edilebilmektedir ancak bu kullanım yazı dilinde doğru kabul edilmemektedir.
Onculayın Yerine Hangi Kelime Kullanılmalı?
Dil bilgisi açısından doğru kullanım “önceleyin” şeklindedir. Bu kelime, geçmişte gerçekleşmiş bir durumu anlatmak için kullanılır. Örnek olarak “Bunu önceleyin de konuşmuştuk” ifadesi doğru bir kullanımdır. Buna karşılık “onculayın konuşmuştuk” ifadesi yazım ve telaffuz açısından hatalı kabul edilmektedir.
“Öncü” ve “öncül” kelimeleri ise tamamen farklı anlamlar taşımaktadır. “Öncü”, bir alanda ilk olan ya da yol gösteren kişi anlamına gelirken; “öncül” mantık terimi olarak bir sonuca götüren önerme anlamında kullanılır. Bu nedenle “onculayın” ifadesi bu kelimelerle de bağlantılı değildir.
Türkçede günlük konuşmada sıkça kullanılan bazı kelimeler zamanla yanlış biçimde yerleşebilmektedir. Ancak yazı dilinde doğru kullanımların tercih edilmesi, anlam bütünlüğü açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle “onculayın” yerine “önceleyin” ifadesinin kullanılması gerekmektedir.
