Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı verilerine göre, Türkiye genelinde canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olarak kayıtlara geçti. Bu bebeklerin %51,4’ü erkek, %48,6’sı ise kız bebeklerden oluştu.
DOĞURGANLIK HIZI KRİTİK SEVİYENİN ALTINDA
2024 yılında Türkiye genelinde toplam doğurganlık hızı 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Bu oran, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gerekli olan 2,10 seviyesinin oldukça altında kaldı. 2001 yılında 2,38 olan doğurganlık hızı, 2014’ten bu yana sürekli düşüşte.
ZONGULDAK, KARABÜK VE BARTIN TÜRKİYE ORTALAMASININ ÇOK ALTINDA
Zonguldak’ta 2024 yılı içinde 4 bin 90 bebek dünyaya gelirken, ilde toplam doğurganlık hızı 1,15 çocuk olarak belirlendi. Karabük’te 1.943 bebek doğarken doğurganlık hızı 1,20 oldu. Bartın ise 1.471 doğum ve 1,12 çocuk ile doğurganlık hızının en düşük olduğu illerden biri oldu.
EN YÜKSEK DOĞURGANLIK ŞANLIURFA’DA
Türkiye genelinde doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 3,28 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa’yı 2,62 çocuk ile Şırnak, 2,32 çocuk ile Mardin izledi. Bartın ve Eskişehir 1,12 çocukla en düşük oranları paylaşırken, onları 1,15 ile Zonguldak ve Ankara takip etti.
71 İL YENİLENME EŞİĞİNİN ALTINDA
2024 yılı itibarıyla 71 ilde doğurganlık hızı nüfus yenilenme seviyesi olan 2,10’un altında kaldı. 2017 yılında bu sayı 57 idi. Ayrıca doğurganlık hızı 1,50’nin altında kalan il sayısı da 4’ten 55’e yükseldi.
AB ORTALAMASI 1,38, TÜRKİYE 9. SIRADA
Avrupa Birliği ülkelerinde 2023 yılı verilerine göre ortalama doğurganlık hızı 1,38 çocuk oldu. Bulgaristan 1,81 ile ilk sırada yer alırken, Malta 1,06 ile son sırada bulundu. Türkiye ise 1,48 çocuk ile AB ortalamasının üzerine çıkarak 9. sıraya yerleşti.
EĞİTİM DÜZEYİ YÜKSELDİKÇE DOĞURGANLIK AZALIYOR
2024 yılı verileri, eğitim düzeyinin doğurganlık üzerinde etkili olduğunu ortaya koydu. En yüksek doğurganlık hızı 2,65 çocuk ile okuma yazma bilmeyen kadınlarda görülürken, yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran 1,22 çocuk oldu.
KIRDA DOĞURGANLIK KENTTEN FAZLA
Yeni yapılan kent-kır sınıflandırmasına göre; kır bölgelerinde doğurganlık hızı 1,83 çocuk, orta yoğun kentlerde 1,58 ve yoğun kentlerde 1,39 olarak belirlendi.
KABA DOĞUM HIZI DÜŞÜYOR
Türkiye’de 2001 yılında binde 20,3 olan kaba doğum hızı, 2024’te binde 11’e geriledi. Bu, her bin kişi başına 11 doğum gerçekleştiği anlamına geliyor.
KADINLAR ARTIK DAHA GEÇ YAŞTA DOĞUM YAPIYOR
2024 yılında doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29,3 olurken, ilk doğum yaş ortalaması 27,3 oldu. İlk doğum yaşının en yüksek olduğu il 29,4 ile Tunceli olurken, en düşük ortalama 24,4 yaş ile Şanlıurfa ve Muş’ta kaydedildi.
İKİNCİ DOĞUM ORTALAMA 4,3 YIL SONRA GERÇEKLEŞİYOR
Annelerin ilk ve ikinci doğumu arasındaki ortalama süre 2024 yılında 4,3 yıl oldu. Bu sürenin en kısa olduğu il 2,7 yıl ile Şanlıurfa olarak belirlendi. En uzun aralığın ise 5,4 yıl ile Kırklareli’de olduğu görüldü.
ADOLESAN DOĞURGANLIK HIZI BİNDE 10’A GERİLEDİ
15-19 yaş grubundaki adölesan doğurganlık hızı, 2001 yılında binde 49 iken, 2024 yılında binde 10’a düştü. Bu yaş grubundaki her bin kadın başına sadece 10 doğum gerçekleşti.
DOĞUMLARIN %3,3’Ü ÇOĞUL
Toplam doğumların %3,3’ü çoğul doğumlar olurken, 2024 yılında 31 bin 109 çoğul doğum kaydedildi. Bunların %97’si ikiz, %2,9’u üçüz ve %0,1’i dördüz ya da daha fazla bebekten oluştu.
DOĞUMLARIN YARISI İLK ÇOCUK
2024 yılında gerçekleşen doğumların %41,9’u ilk çocuk, %30,3’ü ikinci, %16’sı üçüncü ve %11,5’i ise dördüncü ya da daha fazla çocuk olarak kayıtlara geçti.
