Deprem Uzmanı mı, Herbokolog musuniz önce bunu bir karar verin!
Balıkesir’de 6,1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu olay sonrası televizyonlara çıkarılan bir jeoloji profesörünün yaptığı açıklamalar büyük tepki çekti.
Profesör, depremde insanların ölmemesi için asgari ücretin 75 bin TL’ye yükselmesi gerektiğini, milli gelirin de belirli bir seviyeye ulaşması gerektiğini savundu. Ancak bu iddiaların depremle ve can güvenliğiyle nasıl bir bağlantısı olduğu merak konusu.
Bu tür yaklaşımlar, deprem gibi teknik ve hayati bir konuda uzmanlık bilgisi olmadan fikir yürütenlere örnek teşkil ediyor. Maalesef toplumda "herbokolog" diye tabir edilen, her konuda uzmanmış gibi konuşan çok kişi var. Birisi ateistliği anlatıyor, diğeri tarihi yorumluyor; kimisi kendi alanının dışına çıkarak anlamsız ve yanlış ifadeler kullanabiliyor. Depremle ilgili olarak da benzer durum yaşanıyor. Ekonomik verilerle can kaybı arasında doğrudan bağlantı kurmak hem bilim dışı hem de sorunun özünden uzak bir yaklaşım.
Depremde yıkılan binalar, hayatını kaybedenler ya da yaralananlar arasında ekonomik durumdan bağımsız pek çok insan var. İki yıl önce yaşanan büyük depremde hayatını kaybeden yüzlerce kişinin tamamı asgari ücretli miydi? Elbette hayır. Bu tür felaketlerde can güvenliği; sağlam yapılar, uygun mühendislik, etkin afet yönetimi ve bilinçli toplum ile sağlanır. Asgari ücret veya milli gelir rakamları, deprem kaynaklı can kayıplarını doğrudan etkileyen faktörler değildir.
Ayrıca bu açıklamalar, siyasi kutuplaşmanın bir sonucu olarak da değerlendirilebilir. Bazı kesimler, hükümet eleştirilerini doğru bilgiye dayandırmak yerine siyasi önyargılarla yapınca, toplumsal bilgi kirliliği ve güven bunalımı artıyor. Devlet adamlarına ve bilim insanlarına saygının azalması da bu tabloyu derinleştiriyor. Önceden bilim insanlarına, profesörlere saygı gösterilirken, günümüzde bu saygı yerini haksız eleştirilere bırakabiliyor. Sonuç olarak, doğal afetler ve deprem konularında bilimsel gerçeklere ve uzman görüşlerine dayanmak zorundayız. Ekonomi önemli olmakla birlikte, deprem gibi teknik meselelerin çözümü öncelikle yapı güvenliği, afet bilinci ve etkili müdahale sistemlerindedir. Toplumun doğru bilgilendirilmesi, gereksiz paniği önlemek ve daha sağlıklı adımlar atmak için elzemdir.
