Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, Zonguldak'ın da aralarında bulunduğu 21 ilde emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı, o ildeki aktif çalışan sayısını geride bıraktı.
Türkiye genelinde ise 2024 sonu itibarıyla 25 milyon 625 bin 750 aktif sigortalıya karşılık 16 milyon 677 bin 617 emekli, dul ve yetim aylığı alan kişi bulunuyor. SGK, aktif/pasif oranını bu iki veri üzerinden hesaplıyor.
Zonguldak ve 20 Şehirde Emekliler Çalışanları Geçti!
Verilere göre Kütahya'nın yanı sıra Amasya, Artvin, Aydın, Balıkesir, Burdur, Çanakkale, Çorum, Edirne, Giresun, Kırklareli, Kırşehir, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Trabzon, Yozgat, Zonguldak, Bartın ve Karabük'te de pasif sigortalı sayısı aktif çalışan sayısından daha yüksek durumda.
SGK'nın 2024 yılı rakamları, özellikle nüfusu yaşlanan ve genç nüfusun büyükşehirlere göç ettiği illerde emekli sayısının çalışan sayısını aştığını ortaya koyuyor.
SGK'nın 2024 Aralık verilerine göre, Zonguldak'ta 180 bini aşkın kişi emekli aylığı alırken, aktif çalışan sayısı 150 binin altında kaldı. Gençlerin büyük kentlere göç ettiği şehirde, “emeklinin başkenti” tablosu daha da belirginleşti. Peki, bu dengesizlik sosyal güvenlik sistemini nasıl etkiliyor?
Zonguldak’ta sosyal güvenlik verileri çarpıcı bir tabloyu gözler önüne serdi. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2024 yılı Aralık ayı verilerine göre, kentte sosyal güvenlik kapsamında olan toplam 584 bin 764 kişiden 180 bin 865’i emekli, dul ya da yetim aylığı alırken, aktif çalışan sayısı ise 149 bin 557’de kaldı. Bu verilerle birlikte Zonguldak’ta emekli sayısının çalışan sayısını geçtiği tescillenmiş oldu.
Çalışan sayısı 150 bin sınırında kaldı
SGK’nın istatistiklerine göre, Zonguldak’ta aktif olarak çalışanların dağılımı şu şekilde:
4/A (SSK): 112 bin 461 kişi
4/B (Bağ-Kur): 12 bin 299 kişi
4/C (Emekli Sandığı): 24 bin 797 kişi
Toplamda 149 bin 557 kişinin aktif olarak sosyal güvenlik kapsamında çalıştığı belirtildi.
Aylık alanların sayısı 180 bini aştı
Emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısı ise çalışanların önüne geçti. Statülere göre dağılım şu şekilde açıklandı:
4/A: 151 bin 604 kişi
4/B: 14 bin 550 kişi
4/C: 14 bin 711 kişi
Toplamda 180 bin 865 kişi sosyal güvenlik kapsamında aylık alıyor.
SGK verilerine göre, sosyal güvenlikten bir yakını üzerinden yararlananların sayısı da dikkat çekici boyutta. Toplam 226 bin 630 kişi, çalışan ya da emekli bir yakını sayesinde sosyal güvenlik hizmetlerinden faydalanıyor.
4/A kapsamında: 167 bin 529 kişi
4/B kapsamında: 23 bin 663 kişi
4/C kapsamında: 35 bin 438 kişi
Genel sağlık sigortası kapsamında 27 bin kişi var
Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında tescil edilen kişi sayısı ise 27 bin 712 oldu. Bu kişilerin 18 bin 874’ünün primleri devlet tarafından karşılanırken, 8 bin 838 kişi GSS primini kendi imkanlarıyla ödüyor.
2007’de emekli olduktan sonra boyacılık yaparak geçimini sağlamaya çalışan 58 yaşındaki Erol Arat, ekonomik zorluklara dikkat çekerek şunları söyledi:
“Ben en düşük emekli maaşını alıyorum, 14 bin 450 lira. Kirada oturuyorum, geçinmek zorundayım. İki çocuğum var, eşimle beraber yaşıyoruz. Hayat şartları bunu gerektiriyor.”
"Zonguldak artık emeklinin başkenti"
EYT’den yararlanarak genç yaşta emekli olanların çoğaldığını söyleyen Hüseyin Bozacıoğlu ise, “İş ortamı çok olmadığı için 45 yaşında emekli olanlar var. Zonguldak’ta genç kalmadı, herkes İstanbul, Bursa, Sakarya gibi sanayi şehirlerine göç etti” diye konuştu.
"Zonguldak'ta emekliler yalnız ve desteksiz"
Tüm Emekliler Derneği Zonguldak Şube Sekreteri Adnan Küçükvar, emekli sayısındaki artışa dikkat çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Zonguldak’ta 182 bin emekli var. Merkez ilçede ise 47 bin emekli bulunuyor, bunların 10 bini 65 yaş üstü ve 5 bini yalnız yaşıyor. Emekliler sistemsel, hükümet ve yerel yönetim kaynaklı sorunlarla baş etmeye çalışıyor. SGK yasalarındaki değişiklikler, emeklilerin yaşam kalitesini olumsuz etkiledi. Zonguldak ise ödediği vergi kadar yatırım alamadığı için sürekli ivme kaybediyor.”
"Ücretsiz seyahat hakkı merkezde uygulanmıyor"
Küçükvar, emeklilere tanınan ücretsiz seyahat hakkının merkez ilçede uygulanmadığını da vurguladı:
“2014’te çıkan ücretsiz seyahat yasası, Zonguldak Merkez’de hâlâ uygulanmıyor. Oysa Gökçebey, Kilimli, Ereğli ve Alaplı’da emekliler bu haktan faydalanabiliyor. Merkezde ise 65 yaş üstü 50 bin emeklinin 20 bini evinde yalnız yaşıyor.”
Karabük'te durum tersine
Öte yandan, komşu il Karabük’te tablo tersine dönmüş durumda. Karabük’te aktif çalışan sayısı 65 bin 885 olurken, emekli sayısı 63 bin 111 olarak kayıtlara geçti.
