Türkiye, son yıllarda savunma sanayisinde attığı adımlarla yalnızca bölgesel bir güç değil, küresel ölçekte söz sahibi bir ülke hâline gelmiştir. Yerli ve millî imkânlarla geliştirilen savaş gemileri, insansız hava araçları, hava savunma sistemleri ve deniz platformları; Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltırken aynı zamanda ihracat gücünü de katlamaktadır. Ancak bu büyük başarı hikâyesinin içinde Zonguldak ve özellikle Ereğli tersaneler bölgesi için cevabı verilmeyen kritik bir soru bulunmaktadır.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN AÇIKLAMALARI VE SAVUNMA SANAYİİNDE GELİNEN NOKTA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda düzenlenen *“Deniz Platformlarının Hizmete Giriş, Bayrak Çekme ve İlk Sac Kesim Töreni'nde yaptığı konuşma, Türkiye’nin savunma sanayiindeki tarihî dönüşümünü bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “Türkiye, dünyada kendi savaş gemisini tasarlayıp inşa ederek denize indiren 10 ülkeden biridir. Savunma ihracatında ise dünyanın en büyük 11’inci ülkesiyiz” sözleri, gelinen noktayı net biçimde özetlemektedir. MİLGEM Projesi kapsamında korvetlerden fırkateynlere, şimdi ise uçak gemisine uzanan bu yolculuk, her Türk vatandaşının gurur duyması gereken bir başarıdır.
Yerlilik oranının yüzde 80’ler seviyesine ulaşması, Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığı büyük ölçüde azaltmış, teknoloji üreten ve ihraç eden bir ülke konumuna gelmesini sağlamıştır.
GURUR DUYARKEN SORMAMIZ GEREKEN SORU: ZONGULDAK BU TABLONUN NERESİNDE?
Bir Zonguldaklı gazeteci olarak bu gelişmeleri gururla izlerken, akıllardan çıkmaması gereken hayati bir soru bulunmaktadır:
Bu büyük savunma sanayii hamlesinin içinde Ereğli tersaneleri neden yer almıyor?
Türkiye’nin birçok ilinde tersaneler MİLGEM ve benzeri savunma projelerinde aktif rol alırken, Karadeniz Ereğli gibi tersanecilik altyapısı güçlü bir bölgenin bu sürecin dışında kalması ciddi bir eksikliktir.
AK PARTİ İL BAŞKANI MUSTAFA ÇAĞLAYAN’IN AÇIKLAMASI VE GERÇEKLER
Bu konu geçtiğimiz hafta AK Parti Zonguldak İl Başkanı Mustafa Çağlayan’a doğrudan sorulmuştur. Ereğli tersanelerinin neden savunma sanayii projelerine dâhil edilmediği sorusuna, İl Başkanı Çağlayan net bir cevap vermiştir:
Ereğli tersanelerinin özel sektöre ait olduğu, bu nedenle doğrudan bir kamu yatırımı yapılamadığı, ancak özel sektör tarafından talep gelmesi hâlinde devletin her türlü desteği vermeye hazır olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Bu açıklama, aslında meselenin özünü ortaya koymaktadır:
Sorun devletin kapıları kapatması değil, yerel iradenin ve sektör temsilcilerinin yeterince talep oluşturmamasıdır.
EREĞLİ TERSANELERİ SAVUNMA SANAYİİNE TALİP OLMALI
AK Parti İl Başkanı Mustafa Çağlayan’ın ifadeleri nettir:
Eğer Ereğli’deki tersaneler savunma sanayiinde yer almak isterse, savaş gemisi üretimi konusunda girişimde bulunursa, önlerinin açılması için siyasi destek verilecektir.
Bu durumda asıl soru şudur:
Ereğli tersaneleri neden şimdiye kadar bu alana talip olmadı?
YALOVA VE İZMİT ÜRETİYOR DA EREĞLİ NEDEN ÜRETEMİYOR?
Yalova ve İzmit’te bulunan tersaneler MİLGEM kapsamında gemi üretirken, Ereğli tersanelerinin bu projelerde yer almaması kabul edilebilir bir durum değildir. Ereğli’nin teknik kapasitesi, iş gücü ve denizcilik kültürü bu projeleri kaldırabilecek düzeydedir.
Eksik olan şey; vizyon, girişimcilik ve ortak hareket edebilme iradesidir.
MİLLETVEKİLİ SAFFET BOZKURT’A DÜŞEN KRİTİK SORUMLULUK
Bu noktada AK Parti Zonguldak Milletvekili Saffet Bozkurt’a büyük görev düşmektedir. Savunma Sanayii Başkanlığı ve Millî Savunma Bakanlığı nezdinde Ereğli tersanelerinin MİLGEM ve benzeri projelere dâhil edilmesi için güçlü girişimlerde bulunulması gerekmektedir.
Ancak mevcut tabloda bu konuda ciddi bir eksiklik olduğu görülmektedir. Zonguldak’ın savunma sanayiinde hak ettiği payı alamamasının temelinde, yeterli siyasi ve sektörel baskının oluşturulamaması yatmaktadır.
Zonguldak’ın en önemli gündem maddelerinden biri artık savunma sanayiinde söz sahibi olmak olmalıdır. Ereğli Ticaret ve Sanayi Odası başta olmak üzere tüm yerel dinamiklerin bu konuda harekete geçmesi gerekmektedir.
Bu sessizlik ve hareketsizlik sürdürülebilir değildir.
HAM MADDE VAR, POTANSİYEL VAR AMA ÜRETİM YOK
Erdemir gibi Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticilerinden biri Zonguldak’ta bulunmaktadır. Çelik var, altyapı var, insan kaynağı var. Ancak bu potansiyeli savunma sanayiine dönüştürecek organizasyon eksiktir.
Eskilerin deyimiyle;
“Un var, şeker var, su var ama helva yapan yok.”
SAVUNMA SANAYİİNDE ZONGULDAK DA ARTIK SÖZ SAHİBİ OLMALI
Türkiye savunma sanayiinde tarih yazarken, Zonguldak bu hikâyenin dışında kalmamalıdır. Ereğli tersaneleri MİLGEM projelerinde yer almalı, Karadeniz’in bu güçlü sanayi bölgesi savunma sanayiinde hak ettiği konuma taşınmalıdır.
Bu yalnızca ekonomik bir mesele değil; stratejik, milli ve bölgesel kalkınma meselesidir.
İrade ortaya konulursa, Ereğli de bu başarı hikâyesinin bir parçası olabilir.